Sabri Ülgener’in Perspektifinden İktisadi Çözülme Ahlak ve Zihniyet İlişkisi: Bir Gömülü Teori Çalışması

İktisadi geriliğin nedenlerini ahlak ve zihniyet bağlamında tahlil eden Ülgener, ‘İktisadi Çözülmenin Ahlak Zihniyet Dünyası’ adlı eserinde, bir sosyolog edası ile dönemin edebi dini yazınlarını titizlikle irdelemiştir. ekonomide istenilen girişimcilik düzeyinin ortaya çıkmamasının ekonomideki gerilemenin ilişkilendirmiş bu çerçevede orta çağ insanını, ahlakını kapitalizmin ruhunu aynı potada araya getirerek incelemiştir. Bu çalışmada, Ülgener’in eserinde bahsi geçen kavramların anlamlarını metin içerisinde temellendirilmiş yaklaşımın açıklanmasını sağlamak için ‘gömülü teori’ (grounded theory) yöntemi açıklayıcı analiz tekniği kullanılmıştır. Analiz sonucunda eserde işlenmiş olan iktisadi çözülmenin hem de bileşenlerine ulaşılmış olup, buna göre insanların kültüründe kapitalizmi içlerinde barındırdıkları, ahlakı ruhu altında zihniyeti şekillenen insanın özelliğinin tipik iktisadında kendisini gösterdiği, birlikte dış gelişmelerin değişen konjonktürel ortamın etkisi birlikte, tüm bileşenlerin sinerji oluşturarak çözülmede etkin olduğu, çözülme sürecinin anlık olmadığı farklı dönemlerde şiddetlerde gösterdiği sonuçlarına ulaşılmıştır.